Atık Yakma Tesisleri ve Biyokütle Santrallerinde Emisyon Ölçümü

İhtiyaçlarımızı karşılarken, o an için kullanılmayan ya da kullanıldıktan sonra atılan kısmı olarak tanımlanan atık kavramı için, gelişen teknoloji ile birlikte pek çok bertaraf metodu geliştirilmiştir. Endüstriyel kaynaklı faaliyetler sonucu oluşan tehlikeli atıkların bertarafı için kompostlaştırma, düzenli depolama, yakma, biyometanizasyon, piroliz ve gazlaştırma gibi uygulamalar tercih edilmektedir.

Bu uygulamalar arasında oldukça yaygın görülen yöntemlerden biri olan yakma işlemi, proses sonucu ortaya çıkan enerjinin ticari faliyetlerde kullanılabilmesi ve  zaman zaman cazip teşvikler ile desteklenmesi sebebiyle, yatırımcılar tarafından son yıllarda oldukça rağbet görmektedir. Ayrıca biyokütle olarak tanımlanan tarımsal atıklar, farklı kaynaklardan oluşan organik bileşenli atıklar farklı teknolojilerle yakılarak hem bertaraf edilmekte hem de enerji üretilmektedir. Ülkemizde son yıllarda atıkların bertarafı ve atık ile biyokütleden enerji üretimi faaliyetleri oldukça gelişmiş ve bu tarz tesislerin sayısı günden güne artmaktadır.

Bilindiği üzere yakma işlemiyle hacmen bertaraf edilen atıklar, gerçekleşen yanma reaksiyonu sonucu gaz fazında kirletici noktasal kaynak olarak görülen tesis bacalarından atmosfere atılmaktadır. Açığa çıkan bu kirletici gazlar, Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ve Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmeliklerce sınırlandırılmış/kısıtlanmış durumdadır ve takibi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  tarafından 7/24 online olarak gerçekleştirilmektedir ve emisyonlar Bakanlığın Sürekli İzleme Sistemi (SIM)’e anlık aktarılmaktadır.

Tehlikeli atıkların yakma ile bertarafı sonucunda ortaya çıkan CO, NO_x, SO₂, HF, HCL ve TOK gaz komponentleri ile toz ve referans ölçümler olan oksijen ile debi Sürekli Emisyon Ölçüm Sistemleri Tebliği’ne uygun olarak SICK tarafından Türkiye’de 10 yıldan uzun süredir tedarik edilen emisyon ölçüm sistemleri ile sorunsuzca gerçekleştirilebilmektedir. Atık yakma tesisleri ile 50 MW ısıl gücün üzerinde olup kütlesel debileri Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Yönetmeliği’ndeki sınır değerlerin üzerinde olan biyokütle yakma tesisleri standart yanma gazlarına (CO, NO+NO₂, SO₂) ek olarak suda kolaylıkla çözünebilen halojenli bileşikler olan HF,HCl ve Toplam Organik Karbonları ölçmek durumundadırlar.Bu oldukça fazla gaz komponentinin ölçülüp raporlanması anlamına gelmektedir.

Atık emisyon ölçümü uygulamalarında pek çok farklı gaz komponentinin eş zamanlı ölçülebilmesi için en uygun metod olan FTIR(Fourier-Transform Infrared Spectroscopy) ölçüm prensibi, SICK MCS100FT model sıcak ekstraktif gaz analizörü ile özdeşleşmiş bir prensiptir ve uzun yıllardır atık sektörünün önde gelen firmalarının ilk tercihidir. EN14181 ve EN15267 standartlarına uygun olarak KGS1 sertfikasına sahip olan sistem, SEÖS Tebliği ile %100 uyumludur. Ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından şuanda istenen otomatik KGS3 özelliğini kolaylıkla yerine getirebilen ve HF, HCl gibi referans gazlarla kontrolü oldukça zahmetli ve maliyetli olan gaz komponentlerinin KGS3’ünü inovatif kalibrasyon filtresi ile dakikalar içerisinde gerçekleştirip raporlayan bir sistemdir. Bu sayede dışarıdan KGS3 hizmeti almaya gerek kalmadan tesisler kendileri yazılımlarından başlatmak suretiyle kolaylıkla aylık KGS3 gerekliliklerini yerine getirmekteler ve bu da ciddi bir işletme maliyeti ve kolaylığı avantajı sağlamaktadır.

Biyokütle santrallerinde 50 MW altındaki tesislerde genellikle CO, SO₂, O₂, toz ve debi parametrelerinin ölçümü yeterli olmaktadır. CO, SO₂ ve O₂ için soğuk ekstraktif MKAS Gaz analiz sistemleri fiyat/performans açısından en uygun olarak seçilmekte ve tedarik edilmektedir. Gaz içeriğine bağlı olarak korozif komponentler mevcutsa gazı soğutmadan ölçmek ve asit oluşumunu engellemek daha doğru bir yaklaşım olacaktır. Bu durumda sıcak ekstraktif infrared (IR) sistemler de bu uygulamalar için uygulanabilmektedir. SICK’ten benzersiz bir analizör olan MCS200HW zorlu proses şartlarında bile sorunsuz çalışma özelliği ile tercih edilmektedir.  SICK’te geniş gaz analiz cihazı alternatifleri ile farklı tesislerin ihtiyaçlarına uygun en doğru sistemin seçimi gerçekleştirilebilmektedir.

Emisyon ölçüm sisteminin diğer bir parçası ise hiç şüphesizki toz ölçümüdür. Atık yakma tesislerinde  genellikle gazlar bacaya gönderilmeden önce scrubberlarda yıkanmaktadır. Bu durumda bacadan atılan gaz oldukça yüksek nem muhtevasına sahip olup özel bir toz ölçüm cihazı ile ölçülmelidir. SICK FWE200DH ıslak versiyon toz analiz cihazı ile toz içeren baca gazı öncelikle yüksek sıcaklıkta ısıtılıp nemi alınarak, nemin toz ölçümüne etkisi giderilmekte ve ardından optik saçılan ışık metoduyla ölçümü gerçekleştirmektedir. Gaz yıkama ünitesi bulunmayan atık yakma tesisleri ve biyokütle santrallerinde kuru bacada ölçümü SICK Dusthunter toz analizörü serisindeki ürünlerden biriyle prosesinize uygun ve minimum bakım gereksinimi ile ölçmeniz mümkündür. Düşükten yüksek konsantrasyona, korozif olmayandan yüksek korozif gazlar içeren bacalara kadar geniş bir yelpazede ürün seçimi mümkündür.

Kütlesel debilerin hesaplanması için gerekli olan debi ölçümü ise neredeyse hiç bakım gerektirmeyen ultrasonik teknoloji ile güvenilir şekilde ölçülmektedir. Ultrasonik prensip oldukça hassasiyeti yüksek olup doğalgazın faturalandırımlasından , emisyon ölçümüne kadar geniş bir uygulama alanında kendine yer bulmuştur. Flowsic100’ün standart titanyum sensörleri ile korozyon riski olmadan ve tıkanma ya da temizleme gereksinimi olmadan baca gazının hızı ölçülüp debi raporlanmaktadır.

SICK Türkiye müşterilerinin gereksinimlerine ve yönetmelik gerekliliklerine en uygun sistemlerin seçilip , tasarlanması ve devreye alınması konusunda direkt üretici firmanın kendisi olarak Türkiye’de hizmet veren yegane firma konumunda yer almaktadır. Satış ve kurulum sonrası bakım hizmetleri, 7/24 servis desteği ve uzaktan servis gibi hizmetlerle ürün ve çözüm tedariğinin yanı sıra ürün ve sistemlerin ömrü boyunca her zaman belirli kalite standartlarında servis desteği de tedarik edilmektedir.