Er zijn meerdere meetprincipes te onderscheiden.
Het lichtlooptijdmeetprincipe: Een lichtpuls wordt uitgezonden naar een object en reflecteert de puls. Een interne ‘elektrische stopwatch’ houd de tijd bij tussen het verzenden en ontvangen van de puls. Doordat de snelheid van licht bekend is: 299.792.458 m/s kan de berekening gemaakt worden tijd x snelheid = afstand. Doordat de puls gereflecteerd wordt legt het licht heen en terug de afstand af. De waarde dient dus gehalveerd te worden.
In het tastbereik herkennen deze sensoren zelfs op grote afstand kleine objecten tegen een glanzende achtergrond. Lichtlooptijd sensoren gebruiken dit principe op hoge snelheid en/of met roterende spiegel. De techniek wordt (bij SICK) gebruikt van 200mm tot 1200m afstand met of zonder reflector.
De triangulatiemeting: is een meting waarbij men gebruik maakt van de eigenschap van een driehoek en van de wetenschap dat de driehoek volledig is bepaald wanneer we een zijde (de basis) en de aanliggende hoeken kennen. Met de triangulatie- of driehoeksmeting kan de afstand continu worden gemeten. Bij deze methode is de plaats van het opvallende gereflecteerde licht op het positiegevoelige ontvangstelement PSD, CMOS of CCD een maat voor de afstand ten opzichte van het referentievlak. De instelling wordt gedaan door middel van teach-in of LCD display.
Het geluidlooptijdmeetprincipe: Een geluidspuls wordt uitgezonden naar een object en welke de puls reflecteert. Een interne ‘elektrische stopwatch’ houd de tijd bij tussen het verzenden en ontvangen van de puls. Doordat de snelheid van geluid bekend is: 343 m/s kan de berekening gemaakt worden tijd x snelheid = afstand. Doordat de puls gereflecteerd wordt legt het geluid heen en terug de afstand af. De waarde dient dus gehalveerd te worden. Doordat de snelheid van geluid varieert met temperatuur dient de omgevingstemperatuur bekend te zijn.
Deze techniek wordt gebruikt in de ultrasoon sensoren die werken met geluidsgolven op frequenties hoger dan 18 kHz die niet waarneembaar zijn voor het menselijk oor. De drukgolf welke ontstaat bij het begin van het zenden is echter wel hoorbaar. De techniek wordt (bij SICK) gebruikt van 13mm tot 8m afstand.